Chrom (z łac. chromium) zaliczany jest do mikroelementów, tzw. pierwiastków śladowych, które są konieczne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Uczestniczy między innymi w procesach związanych z metabolizmem tłuszczy, białek oraz węglowodanów. Zarówno niedobór, jak i nadmiar chromu mogą mieć negatywny wpływ na organizm, dlatego warto zadbać o jego odpowiednią podaż na co dzień. Jaka jest rola chromu w organizmie człowieka i w jakich produktach spożywczych można znaleźć duże ilości tego pierwiastka? Kiedy dobrze jest stosować dodatkowe preparaty z chromem i o czym należy pamiętać przy ewentualnej suplementacji?

Chrom – mikroelement cenny dla zdrowia

Pierwiastek, jakim jest chrom, został odkryty w 1797 roku, jednak badania potwierdzające przydatność tego mikroelementu w organizmie człowieka zostały przeprowadzone dopiero w latach 60. ubiegłego wieku. Chrom będący na III stopniu utlenienia uważany jest za ważny składnik diety. Uczestniczy w wielu istotnych procesach metabolicznych, a ze względu na to, że wydalany jest z organizmu z moczem, należy zapewnić jego podaż w pokarmach, by chronić się przed skutkami jego ewentualnych niedoborów.

Znaczenie chromu w organizmie człowieka

Jak zostało wspomniane wcześniej, chrom jest pierwiastkiem koniecznym do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka i pełni w nim wiele ważnych funkcji.

• Stanowi ważny składnik enzymów, poza tym jest kofaktorem licznych reakcji metabolicznych.
• Pobudza aktywność trzustki, zwiększając działanie insuliny.
• Bierze udział w przemianach białek, węglowodanów i tłuszczów.
• Jest jednym z elementów kwasów nukleinowych, uczestnicząc w syntezie DNA i RNA.
• Uczestniczy w reakcjach odpornościowych organizmu i wpływa korzystnie na działanie układu immunologicznego.
• Wpływa na procesy zachodzące w ośrodkowym układzie nerwowym.
• Odgrywa ważną rolę w regulacji poziomu cholesterolu we krwi.
• Znajduje zastosowanie w profilaktyce osteoporozy, cukrzycy, miażdżycy oraz zespole policystycznych jajników.
• Zmniejsza również wydalanie wapnia z organizmu.

Ważne jest także znaczenie chromu w procesie odchudzania. Poprzez regulację poziomu cukru we krwi, pierwiastek ten przyczynia się do ograniczania napadów wilczego głodu. Poza tym zmniejsza apetyt i przyspiesza spalanie tłuszczów.

Niedobór chromu w organizmie

Do najważniejszych przyczyn niedoboru chromu w organizmie zalicza się dietę ubogą w ten pierwiastek. Poza tym na spadek poziomu chromu w organizmie wpływa stres, urazy fizyczne i psychiczne, okres ciąży i karmienia piersią oraz częste i nawracające infekcje. Niedobór chromu może być także efektem zaburzeń jego wchłaniania.

Niedostateczna ilość chromu w organizmie człowieka może objawiać się zaburzeniami metabolizmu insuliny, które mogą prowadzić do spadku jej aktywności. Niedobór chromu może objawiać się także w postaci zaburzeń lipidowych. Będący w niedoborze chrom może mieć ponadto niekorzystny wpływ na gospodarkę lipidową i węglowodanową, co może prowadzić do rozwoju miażdżycy i niebezpiecznych dla zdrowia pacjenta chorób sercowo-naczyniowych. U części osób niedobór tego pierwiastka może prowadzić też do neuropatii oraz encefalopatii. Inne objawy niedoboru chromu to pojawienie się stanów lękowych, nasilone wypadanie włosów oraz łamliwość paznokci. W celu uzupełnienia diety o ten ważny pierwiastek często stosuje się preparaty z chromem, w tym dostępny w aptekach chrom w tabletkach, co może zminimalizować negatywne skutki jego niedoborów w organizmie.

Zapotrzebowanie na chrom – preparaty z chromem

Zalecane dzienne spożycie chromu uzależnione jest przede wszystkim od wieku i stanu zdrowia pacjenta, a także od jego płci, dlatego ewentualną suplementację należy dobrać do potrzeb swojego organizmu. Zwiększone zapotrzebowanie na chrom mają pracownicy fizyczni, a także sportowcy oraz osoby będące na diecie wysokocukrowej, poza tym dotyczy ono też pacjentów odchudzających się.

Chrom występuje zwłaszcza w drożdżach. Poza tym cennym źródłem tego pierwiastka są kasze i płatki, pełnoziarniste pieczywo, mięso (zwłaszcza kurze oraz indycze), owoce morza oraz ryby. Mikroelement ten można znaleźć też w brokułach, ziołach, kiełkach pszenicy oraz w szpinaku, serach pleśniowych i serach żółtych, pomarańczach, jabłkach i zielonym groszku. Jeśli z dietą nie jest dostarczana odpowiednia ilość tego pierwiastka do organizmu, pomocne może okazać się stosowanie dostępnych w aptekach preparatów z chromem – jednak warto wcześniej skonsultować się w tej sprawie z lekarzem. Chrom oferowany jest między innymi w tabletkach i kapsułkach, a także w formie tabletek musujących. Są to zarówno preparaty z samym chromem, jak i niejeden suplement złożony, w którego formule znaleźć można również składniki dodatkowe, w tym np. wit. B3, cynk czy miedź.

Dostępne w aptekach preparaty z chromem umożliwiają uzupełnienie poziomu tego pierwiastka w organizmie i redukcję skutków jego niedoboru. Pomagają one między innymi w utrzymaniu prawidłowego stężenia glukozy we krwi – z tego powodu po tabletki z chromem sięgają często osoby odchudzające się. Chrom w tabletkach może być też stosowany w celu regulacji poziomu cholesterolu czy też utrzymania prawidłowego metabolizmu makroskładników.

Nadmiar chromu w organizmie

Niebezpieczny dla organizmu może być nie tylko niedobór, ale również nadmiar chromu. Jeśli chodzi o chrom dostarczany z produktami spożywczymi, przekroczenie normy jest mało prawdopodobne – pierwiastek ten słabo się wchłania, poza tym jest łatwo wydalany z organizmu. Zbyt duże ilości chromu u niektórych osób mogą jednak zmniejszać przyswajalność żelaza i cynku. U części pacjentów pojawiać się mogą bóle głowy, zaburzenia snu, wahania nastroju oraz nerwowość.

Chrom dostarczany do organizmu w nadmiarze jest toksyczny i może przyczynić się do wystąpienia zmian na skórze. Poza tym może prowadzić do uszkodzenia wątroby, nerek oraz płuc. Nadmiar tego pierwiastka może zwiększać też ryzyko choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Nadmiar chromu może przyczyniać się również do uszkodzeń DNA. Poza tym u części pacjentów może prowadzić do wzrostu ryzyka wystąpienia nowotworu.